براي بالا بردن ولتاژ بمنظور انتقال انرژي الكتريكي به فواصل دور ( براي انتقال برق به فواصل دور ـ همانطور كه گفته شد ـ ولتاژ را بالا مي برند تا تلفات خط انتقال پايين بيايد ) و همچنين براي پايين آوردن ولتاژ بمنظور رساندن آن به سطح قابل مصرف بوسيله مصرف كننده ها و همچنين براي اتصال دادن دو شبكه فشار قوي بكار مي رود . ترانسفورماتور اول را افزاينده ، ترانسفورماتور دوم را كاهنده و ترانسفورماتور آخري را كوپلاژ مي نامند . تفاوت ترانس يا ولتاژ با ترانس قدرت در آن است كه درترانس ولتاژ يا جريان نمونه اي از ولتاژ يا جريان مورد نظر گرفته مي شود و مقدار آن كاهش داده مي شود و در هر لحظه ولتاژ يا جريان ثانويه تابع ولتاژ يا جريان اوليه مي باشد . ولي در ترانسفورماتور قدرت چون ثانويه به بار متصل است كه تعيين كننده است  توان تأمين شده توسط اوليه ، بستگي به توان خواسته شده در ثانويه دارد .

3ـ2) ترانس زمين :

هرگاه شبكه اي از يك مثلث يك طرف ترانسفورماتوري تغذيه نمايد براي ايجاد

نقطة نوترال و زمين نمودن آن از ترانسفورماتور زمين كه بصورت زيگزاك سيم پيچي شده است استفاده مي گردد .

4ـ2) جبران كننده ها :

در جريان متناوب هاديهاي منتقل كننده انرژي الكتريكي ، ترانسفورماتورها، مصرف كننده از قبيل موتورها ، كوره هاي الكتريكي لامپهاي گازي و حتي بوبين ها كم و بيش يك نوع مصرف كننده سلفي هستند و باعث ايجاد اختلاف فاز بين جريان و ولتاژ مي شوند . با بالا رفتن اختلاف فاز بين جريان و ولتاژ ( ) شبكه ، ضريب توان ( ) شبكه كم شده و كاهش ( ) تأثيرات زير را برجاي مي گذارد .

1ـ درانتقال يك توان ثابت با كوچك شدن ضريب توان ، توان دواته بزرگ شده در نتيجه مقدار مؤثر جريان خط I افزايش پيدا مي كند كه اين افزايش جريان اثرات زيانباري بدنبال خواهد اشت : الف : بزرگ شدن سطح مقطع رسانه ها و كابلهاي انتقال انرژي و در نتيجه بالارفتن هزينه  ب: حجيم شدن ديگر تجهيزات از قبيل كليدها و فيوزها ، دستگاههاي امدازه گيري و وسائل حفاظتي و .. متعاقب آن افزايش هزينه .

2ـ عدم توانايي استفاده از تمام قدرت ترانسفورماتور ، زيرا براي تأمين توان دواته (pw) بايد : ( ظاهري ) داشته باشيم كه هرقدر  كمتر باشد نياز به ps بيشتري داريم .

3ـ افزايش افت اختلاف سطح درترانسفورماتورها و در نتيجه مشكل شدن كار رگولاتور ولتاژ در ترانسفورناتور و ثابت نگهداشت ولتاژ در نيروگاه مي شود .

4ـ افزايش تلفات در ترانسفورماتورها

5ـ كاهش راندمان ترانسفورماتورها و ضريب بهره تأسيسات الكتريكي

به دليل فوق سعي بر اين است كه تأسيسات الكتريكي با ضريب توان خوب و حتي الامكان نامي خودشان كار كنند براي تصحيح و اصلاح ضريب توان

راههاي ذيل موجود است :

الف : محدود كردن توان دواته : در اين روش قدرت موتورها متناسب با قدرت ماشينهاي افزار انتخاب شوند . بعبارت ديگر قدرت موتورها بزرگتر از قدرت مكانيكي كه از موتور گرفته مي شود و كاري كه انجام مي دهد نباشد .

ب: جبران توان دواته توسط همفاز كننده دوار كه خود بردو نوع است . همفاز كننده سنكرون و همفاز كنندة آسنكرون كه هر دوي آنها قابل استفاده جهت بهبود بخشيدن به وضع ضريب توان در شبكه بدون بار يا با بار ـ استفاده كرد .

ج: جبران كننده توسط خازن : يكي از راههاي فني ـ اقتصادي جهت اصلاح ضريب قدرت شبكه استفاده از خازن مي باشد بدين ترتيب كه بصورت موازي با بار قرار داده مي شود .

بدنيست در اينجا اشاره اي هم به راكتورها شود اصولاً راكتورها در پستهاي فشار قوي به دو صورت نصب مي گردد :

 1ـ سري : براي محدود كردن جريان اتصال كوتاه

2ـ موازي براي تغيير ضريب قدرت و اصولاً براي كاهش ولتاژ در شرايط اضطراري شبكه استفاده مي شود . يا درمواقعيكه خطوط طولاني فشار قوي بدون بار بوده و بخاطر خاصيت خازني ، ولتاژ شبكه بمقدار زيادي افزايش يافته باشد كه

در اين حالت از راكتور استفاده مي شود .

5ـ2) تأسيسات جانبيبراي بالا بردن ولتاژ بمنظور انتقال انرژي الكتريكي به فواصل دور ( براي انتقال برق به فواصل دور ـ همانطور كه گفته شد ـ ولتاژ را بالا مي برند تا تلفات خط انتقال پايين بيايد ) و همچنين براي پايين آوردن ولتاژ بمنظور رساندن آن به سطح قابل مصرف بوسيله مصرف كننده ها و همچنين براي اتصال دادن دو شبكه فشار قوي بكار مي رود . ترانسفورماتور اول را افزاينده ، ترانسفورماتور دوم را كاهنده و ترانسفورماتور آخري را كوپلاژ مي نامند . تفاوت ترانس يا ولتاژ با ترانس قدرت در آن است كه درترانس ولتاژ يا جريان نمونه اي از ولتاژ يا جريان مورد نظر گرفته مي شود و مقدار آن كاهش داده مي شود و در هر لحظه ولتاژ يا جريان ثانويه تابع ولتاژ يا جريان اوليه مي باشد . ولي در ترانسفورماتور قدرت چون ثانويه به بار متصل است كه تعيين كننده است  توان تأمين شده توسط اوليه ، بستگي به توان خواسته شده در ثانويه دارد .

3ـ2) ترانس زمين :

هرگاه شبكه اي از يك مثلث يك طرف ترانسفورماتوري تغذيه نمايد براي ايجاد

نقطة نوترال و زمين نمودن آن از ترانسفورماتور زمين كه بصورت زيگزاك سيم پيچي شده است استفاده مي گردد .

4ـ2) جبران كننده ها :

در جريان متناوب هاديهاي منتقل كننده انرژي الكتريكي ، ترانسفورماتورها، مصرف كننده از قبيل موتورها ، كوره هاي الكتريكي لامپهاي گازي و حتي بوبين ها كم و بيش يك نوع مصرف كننده سلفي هستند و باعث ايجاد اختلاف فاز بين جريان و ولتاژ مي شوند . با بالا رفتن اختلاف فاز بين جريان و ولتاژ ( ) شبكه ، ضريب توان ( ) شبكه كم شده و كاهش ( ) تأثيرات زير را برجاي مي گذارد .

1ـ درانتقال يك توان ثابت با كوچك شدن ضريب توان ، توان دواته بزرگ شده در نتيجه مقدار مؤثر جريان خط I افزايش پيدا مي كند كه اين افزايش جريان اثرات زيانباري بدنبال خواهد اشت : الف : بزرگ شدن سطح مقطع رسانه ها و كابلهاي انتقال انرژي و در نتيجه بالارفتن هزينه  ب: حجيم شدن ديگر تجهيزات از قبيل كليدها و فيوزها ، دستگاههاي امدازه گيري و وسائل حفاظتي و .. متعاقب آن افزايش هزينه .

2ـ عدم توانايي استفاده از تمام قدرت ترانسفورماتور ، زيرا براي تأمين توان دواته (pw) بايد : ( ظاهري ) داشته باشيم كه هرقدر  كمتر باشد نياز به ps بيشتري داريم .

3ـ افزايش افت اختلاف سطح درترانسفورماتورها و در نتيجه مشكل شدن كار رگولاتور ولتاژ در ترانسفورناتور و ثابت نگهداشت ولتاژ در نيروگاه مي شود .

4ـ افزايش تلفات در ترانسفورماتورها

5ـ كاهش راندمان ترانسفورماتورها و ضريب بهره تأسيسات الكتريكي

به دليل فوق سعي بر اين است كه تأسيسات الكتريكي با ضريب توان خوب و حتي الامكان نامي خودشان كار كنند براي تصحيح و اصلاح ضريب توان

راههاي ذيل موجود است :

الف : محدود كردن توان دواته : در اين روش قدرت موتورها متناسب با قدرت ماشينهاي افزار انتخاب شوند . بعبارت ديگر قدرت موتورها بزرگتر از قدرت مكانيكي كه از موتور گرفته مي شود و كاري كه انجام مي دهد نباشد .

ب: جبران توان دواته توسط همفاز كننده دوار كه خود بردو نوع است . همفاز كننده سنكرون و همفاز كنندة آسنكرون كه هر دوي آنها قابل استفاده جهت بهبود بخشيدن به وضع ضريب توان در شبكه بدون بار يا با بار ـ استفاده كرد .

ج: جبران كننده توسط خازن : يكي از راههاي فني ـ اقتصادي جهت اصلاح ضريب قدرت شبكه استفاده از خازن مي باشد بدين ترتيب كه بصورت موازي با بار قرار داده مي شود .

بدنيست در اينجا اشاره اي هم به راكتورها شود اصولاً راكتورها در پستهاي فشار قوي به دو صورت نصب مي گردد :

 1ـ سري : براي محدود كردن جريان اتصال كوتاه

2ـ موازي براي تغيير ضريب قدرت و اصولاً براي كاهش ولتاژ در شرايط اضطراري شبكه استفاده مي شود . يا درمواقعيكه خطوط طولاني فشار قوي بدون بار بوده و بخاطر خاصيت خازني ، ولتاژ شبكه بمقدار زيادي افزايش يافته باشد كه

در اين حالت از راكتور استفاده مي شود .

5ـ2) تأسيسات جانبي

تأسيسات جانبي پست شامل موارد زير مي باشد :

1ـ اطاق فرمان                                                      (Control room)  

2ـ اطاق رله                                                        (Relay room)

3ـ اطاق باطريخانه                                     (Battry room)

4ـ ديزل ژنراتور اضطراري                          (Emergency generator)

5ـ تابلوي توزيع AC                                             (A.C distribution)

6ـ تابلوي توزيع DC                                    (D.C distribution)

7ـ باتري شارژر                                                  (Battry charger)

8ـ روشنائي اضطراري                               (Emergency lighting)

9ـ روشنايي محوطه                                    (Switch yard lighting)

10ـ تأسيسات زمين كردن و حفاظت در مقابل صاعقه(shield wire)

اساسي ترين قسمت يك پست فشار قوي سوئيچگير مي باشد كه اكنون به شرح مفصل قسمتهاي مختلف سوئيچگير مي پردازيم .

1ـ3) باسبار ياشين (BUS BAR)

تعريف شين : وسيله ايست جهت جمع و توزيع انرژي الكتريكي بصورت همزمان بدين معني كه فيدرهاي ورودي و خروجي و سيم ها و كابلهاي يك پست و همچنين ترانسفورماتورها و ساير تجهيزات يك سوئيچگير تحت يك ولتاژ ثابت بوسيله يك هادي به نام شين در هر فاز به هم اتصال مي يابند . مي توان گفت كه تمام انرژي ها و ترانسفورماتورها و سيمها و كابلهاي يك نيروگاه يا يك تبديلگاه كه ولتاژ مساوي دارند با يك شمش يا يك رسانا بنام شين در هر فاز بهم وصل مي‌شوند . شين وسيله جمع آوري و پخش انرژي در آن واحد است .  

جنس شين ممكن است از مس يا آلومينيم باشد آلومينيم در برابر مس داراي خواص به شرح زير است ك استقامت استاتيكي آلومينيم از مس بيشتر است . تحمل مكانيكي مس و آلومينيم باهم برابر است .

ازدياد درجه حرارت به واسطه ازدياد شدت جريان و يا جريان اتصال كوتاه در

آلومينيم كمتر است . آلومينيم درموقع جرقه زدن و سوختن ايجاد خاكستر زياد نمي كند و چون جسم باقيمانده هادي الكتريسيته نمي باشد به مقره ها و پايه هاي عايقي شين آسيب نمي رساند .

مس درمقابل بخار گوگرد خيلي حساس است و … معايب مهم آلومينيم : اكسيداسيون سطحي ، فرورفتن در اثر فشار و اثر الكتروليتي شديد . در جداول1و2 مهمترين مشخصات و خواص فلز و آلومينيم و مس آورده شده است .

1ـ1ـ3) انواع شين از نظر شكل ظاهري

1ـ شين تخت يا تسمه اي كه معمولاً از جنس مس مي باشد و بيشتر در سطح ولتاژ 20kv مورد استفاده قرار مي گيرد از مزاياي اين توع شين اين است كه اتصالات و برقراري انشعابات به سهولت و بدون استفاده از كلمپ مخصوص انجام مي پذيرد .

2ـ شين طنابي : كه هم جنس مس و آلومينيم ساخته مي شود . شكل ظاهري آن شبيه س

تأسيسات جانبي پست شامل موارد زير مي باشد :

1ـ اطاق فرمان                                                      (Control room)  

2ـ اطاق رله                                                        (Relay room)

3ـ اطاق باطريخانه                                     (Battry room)

4ـ ديزل ژنراتور اضطراري                          (Emergency generator)

5ـ تابلوي توزيع AC                                             (A.C distribution)

6ـ تابلوي توزيع DC                                    (D.C distribution)

7ـ باتري شارژر                                                  (Battry charger)

8ـ روشنائي اضطراري                               (Emergency lighting)

9ـ روشنايي محوطه                                    (Switch yard lighting)

10ـ تأسيسات زمين كردن و حفاظت در مقابل صاعقه(shield wire)

اساسي ترين قسمت يك پست فشار قوي سوئيچگير مي باشد كه اكنون به شرح مفصل قسمتهاي مختلف سوئيچگير مي پردازيم .

1ـ3) باسبار ياشين (BUS BAR)

تعريف شين : وسيله ايست جهت جمع و توزيع انرژي الكتريكي بصورت همزمان بدين معني كه فيدرهاي ورودي و خروجي و سيم ها و كابلهاي يك پست و همچنين ترانسفورماتورها و ساير تجهيزات يك سوئيچگير تحت يك ولتاژ ثابت بوسيله يك هادي به نام شين در هر فاز به هم اتصال مي يابند . مي توان گفت كه تمام انرژي ها و ترانسفورماتورها و سيمها و كابلهاي يك نيروگاه يا يك تبديلگاه كه ولتاژ مساوي دارند با يك شمش يا يك رسانا بنام شين در هر فاز بهم وصل مي‌شوند . شين وسيله جمع آوري و پخش انرژي در آن واحد است .  

جنس شين ممكن است از مس يا آلومينيم باشد آلومينيم در برابر مس داراي خواص به شرح زير است ك استقامت استاتيكي آلومينيم از مس بيشتر است . تحمل مكانيكي مس و آلومينيم باهم برابر است .

ازدياد درجه حرارت به واسطه ازدياد شدت جريان و يا جريان اتصال كوتاه در

آلومينيم كمتر است . آلومينيم درموقع جرقه زدن و سوختن ايجاد خاكستر زياد نمي كند و چون جسم باقيمانده هادي الكتريسيته نمي باشد به مقره ها و پايه هاي عايقي شين آسيب نمي رساند .

مس درمقابل بخار گوگرد خيلي حساس است و … معايب مهم آلومينيم : اكسيداسيون سطحي ، فرورفتن در اثر فشار و اثر الكتروليتي شديد . در جداول1و2 مهمترين مشخصات و خواص فلز و آلومينيم و مس آورده شده است .

1ـ1ـ3) انواع شين از نظر شكل ظاهري

1ـ شين تخت يا تسمه اي كه معمولاً از جنس مس مي باشد و بيشتر در سطح ولتاژ 20kv مورد استفاده قرار مي گيرد از مزاياي اين توع شين اين است كه اتصالات و برقراري انشعابات به سهولت و بدون استفاده از كلمپ مخصوص انجام مي پذيرد .

2ـ شين طنابي : كه هم جنس مس و آلومينيم ساخته مي شود . شكل ظاهري آن شبيه س